14اسفند روز احسان و نیکوکاری
دل‌ها به هم نزدیک می‌شوند و شکوفه‌های مهربانی در قلب‌ها جوانه می‌زند.
امروز لب‌ها برای لبخند پر از بهانه اند و بازار محبت گرم است.
شاید بتوان با سرمایه احسان و نیکوکاری، در این روز، دلی به دست آورد و با دوستی و مهرورزی، بوستان وجود را زینت داد و نهال عشق و خوبی را بار دیگر آبیاری کرد.
-----------------------------------
انسان دوستی یا نیکوکاری (به انگلیسی: philanthropy)به اعمال یا اوقافی گویند که در راه اهداف بشردوستانه و برای مقاصد نیکوکاری انجام شده باشد.
از سال 1369 هر سال در اسفند ماه و در آستانه عید نوروز و بهار طبیعت ، مردم مهربان و نیکوکار کشور ما همزمان با هفته احسان و نیکوکاری در 14 اسفند در همایشی عظیم که تبلور نوع دوستی، نیکوکاری و مهرورزی آنان است دست‌های پر محبت و عاطفه خویش را بر سر خانواده‌های نیازمند و کودکانشان می‌کشند.
هفته نیکوکاری (از چهاردهم تا بیست و یکم اسفندماه) به منظور جذب کمکها و هدایای مردم به خانواده‌های محروم و نیازمند برگزار می‌شود که جمع آوری و توزیع آن توسط کمیته امداد صورت می‌گیرد.
جشن نیکوکاری صرف نظر از هدایایی که طی آن جمع آوری می‌شود به لحاظ معنوی ، اجتماعی و فرهنگی دارای کارکرد‌های ویژه‌‌‌ای است که از جمله آنها می‌توان به گسترش و تقویت هرچه بیشتر فرهنگ احسان و انفاق، کمک به همنوع و انسجام اجتماعی اشاره کرد. نوع دوستی و کمک به همنوع از دیدگاه آیین الهی و جهانی اسلام امری ذاتی و فطری است. در واقع خداوند متعال تمایل به کمک کردن به همنوعان را به صورت یک شناخت در قلب هر بشری الهام کرده است . بدین مفهوم که عمل نیکوکاری به صورت نور الهی در قلب و سرشت انسان وجود دارد.
نگرش دین
در فرهنگ شکوهمند اسلام، انفاق در راه خدا، از مصادیق احسان شمرده شده و روایات و آیات بسیاری در تأکید آن آمده است که در این مطلب به برخی از آنها اشاره می‌کنیم :
اجر و مزد انفاق
قرآن مجید اجر و مزد انفاق در راه خدا را هفتصد برابر بیشتر می‌داند. و نیز می‌فرماید: «اگر چیزی را در راه او انفاق کنید، خداوند عوض آن را می‌دهد و جای آن را پر می‌کند و او بهترین روزی دهندگان است.»
انفاق کنندگان رستگارانند
قرآن مجید، انفاق در راه خدا و دوری از صفت ناپسندیده بُخل و طمع را، از ویژگی‌های اخلاقی رستگاران شمرده شده است. در آیه 16 سوره تغابن آمده است: «تا می‌توانید تقوای الهی پیشه کنید و گوش دهید و اطاعت نمایید و انفاق کنید که برای شما بهتر است و کسانی که از بخل و حرص خویشتن مصون بمانند، رستگارانند.»
خداوند اعمال ما را وسیله آزمایش مان ذکر می‌کند و ضمن توصیه به انفاق، ما را از پاداش عظیم آن با خبر می‌نماید و حفظ وجودمان را از بخل سبب رستگاری مان می‌داند.
توشه‌‌‌ای برای سختی‌ها
انفاق عملی است محبوب خداوند و دارای اجر فراوان. انفاق سبب می‌شود، در هنگام مرگ و در روز قیامت، ترس و اندوه از ما دور شود. هم چنین پاداش احسان، ویژه افراد معین نیست و همه مردمان در برابر انفاقی که می‌کنند به پاداش عمل خود می‌رسند. پس انفاق کنیم تا توشه‌‌‌ای نیکو برای لحظات سخت خود پیش فرستیم.
انفاق، تجارتی پرسود
آیه 29 سوره فاطر، در بیانی بلند، احسان در راه خدا را تجارتی سرشار از سود شمرده شده است: «کسانی که کتاب الهی را تلاوت می‌کنند و نماز به پا می‌دارند و از آنچه روزی شان داده ایم، پنهان و آشکار، انفاق می‌کنند، تجارتی پرسود و بی زیان را امید دارند.»
چنین معامله‌‌‌ای با خداوند، بی شک، سودی به عظمت رضوان الهی دربردارد. از حضرت علی علیه السلام هم روایت شده است: «آن کس که با دستی کوتاه ببخشد، از دستی بلند پاداش می‌گیرد». بنابراین، آنچه در راه خیر انفاق می‌کنیم، هرچند کم باشد، خداوند از فضل خود بر آن می‌افزاید و چندین برابر به ما پاداش می‌دهد. پس تا می‌توانیم با کالای نیکوکاری با خدا تجارت کنیم که سودی سنگین به دنبال دارد. حضرت علی علیه السلام در این باره نیز فرمودند: «هر گاه تهی دست شدید، با صدقه دادن، با خدا تجارت کنید». و «روزی را با صدقه دادن فرود آورید.»
اخلاص در انفاق
از مهمترین شرایط انفاق، «اخلاص» است. یعنی آنچه می‌بخشیم، باید فقط برای خدا و نیت ما تنها رضایت او باشد. وقتی انفاق می‌کنیم، نباید از کسی توقع مدح داشته باشیم؛ چراکه اگر این توقع در کار بیاید، انفاق، دیگر در راه خدا نیست و نباید منتظر پاداش و گشایش و آمرزش بود. و چنانچه نیت ما برای خدا خالص باشد، خداوند چنان اجری به ما می‌دهد که در باورمان نگنجد و هر چه اخلاص بیشتر باشد، شایستگی برای پاداش هم بیشتر می‌شود.
حضرت علی علیه السلام درباره بخشش و نیکوکاری می‌فرمایند:
*بخشش بیش از خویشاوندی محبت می‌آورد.
*آنکه پاداش الهی را باور دارد، در بخشش سخاوتمند است.
*کسی که حاجت برادر مؤمن اش را برآورد، مانند کسی است که همه عمرش را به عبادت گذارنده است.
*خودت وصی مال خودت باش. امروز به گونه‌‌‌ای عمل کن که دوست داری پس از مرگت عمل کنند.
*در دنیا جز برای دو کس خیر نیست؛ یکی گناهکاری که با توبه جبران کند و دیگر نیکوکاری که در کارهای نیکو شتاب ورزد.
نیکوکاری در سایر کشورها
در آمریکا بخشش تاریخی دیرینه دارد و به صورت یک فرهنگ عامیانه مرسوم گشته است. بسیاری از دانشگاه‌های کنونی آمریکا یا توسط وقف‌های ارضی و مالی احداث شده‌اند، و یا توسط هدایای افراد خیّر به فعالیت‌های علمی‌خود ادامه می‌دهند.
در میان اعمال بخششی که در تاریخ آمریکا (به غیر از موارد فراوان موسسات آموزش عالی همانند تاسیس دانشگاه‌هاروارد) معروف می‌باشد، می‌توان به تاسیس ۱۰۵ کتابخانه عمومی‌توسط اندرو کارنگی،و اهدای ۲۰۰ میلیون دلاری به‌‌ان‌پی آراشاره کرد. بسیاری از پارک‌های ملی آمریکا نیز (همانند پارک ملی گراند تیتون) توسط ثروتمندان و برای حفظ طبیعت و عموم خریداری شدند.
در سال ۲۰۱۰ میلادی، ۴۰ میلیاردر آمریکایی متعهد شدند لااقل نصف ثروت خود را برای مقاصد نیکوکاری و بشردوستانه به سازمان‌های غیرانتفاعی و‌‌ان‌جی او ببخشند. در میان این افراد خیّر می‌توان اسامی‌بیل گیتس، مایکل بلومبرگ، جورج لوکاس، وارن بافت، لری الیسون، پیر امیدیار، و پل آلن را دید.
امروزه در آمریکا، بخشش و اوقاف حتی یک رشته تحصیلی نیز می‌باشد که در سطوح دکترا و کارشناسی ارشد مدارک ارائه می‌دهد.